✅ نکاتی درباره موجودی مواد و کالا:
▪️ افت (Shrinkage): کاهش حجم یا وزن مواد بکار رفته در اثر فرایند ساخت و فرآوری محصول را اُفت گویند. بهاي موادي که در اثر اُفت ناپدید می شود، در محاسبات حسابداری لحاظ نمی شود و بهاي آن به طور خودکار روي مواد باقیمانده سرشکن می شود. اُفت در نهایت بطور محتوایی سبب افزایش نرخ مواد می گردد. ویژگی خاص اُفت این است که اثري از آن باقی نمی ماند و ماهیت فیزیکی و عینی خود را از دست می دهد.
▪️ زائدات (Scrap): زائدات نیز همانند اُفت، از نوع محصول نیست. زائدات آن بخش از مواد اولیه است که در فرایند تولید به محصول تبدیل نمی شود بلکه به عنوان مواد باقیمانده یا پس مانده هاي تولید به جاي می ماند. زائدات معمولاً داراي ارزش فروش ناچیز و یا حتی ارزش منفی است. دو موضوع در حسابداري زائدات مطرح است:
۱) زمان شناسایی (زمان ایجاد یا فروش)
۲) محل انعکاس (درآمد یا کاهنده بهاي ساخت)
▪️ حسابداري زائدات:
۱) شناسایی در زمان فروش: در مواردی که زائدات از اهمیت نسبی کمی برخوردار است، در زمان فروش شناسایی می شود. یعنی در زمان ایجاد ثبتی انجام نشده و فقط به منظور کنترل، از لحاظ مقداري در کاردکس انبار ثبت می شود. حاصل فروش زائدات می تواند صرف کاهش بهاي ساخت شده و یا به عنوان درآمد مدنظر قرار گیرد.
۲) شناسایی در زمان ایجاد: اگر حاصل فروش زائدات داراي اهمیت نسبی باشد، در زمان ایجاد در دفاتر حسابداري ثبت و منعکس می شود.
▪️ کالاهاي معیوب (Defective):
کالاهاي معیوب، محصولاتی هستند که ویژگی محصولات سالم را به طور کامل ندارند. برحسب برطرف شدن عیب و نقص کالا یا عدم امکان آن، این محصولات به دو نوع تقسیم می شوند:
۱) محصولات ضایع شده (ضایعات)
۲) محصولات قابل دوباره کاری
▪️ ضایعات (Spoilage):
ضایعات برخلاف زائدات، از نوع مواد نیست بلکه از نوع محصول است. ضایعات محصولاتی هستند که ویژگی محصولات سالم را ندارند و با انجام کار مجدد روي آنها، به محصول سالم تبدیل نمی شوند. یعنی غیرقابل برگشت به فرایند تولید هستند. ضایعات برحسب دلیل بروز آن به دو نوع تقسیم می شوند که عبارتنداز:
۱) ضایعات عادی
۲) ضایعات غیرعادی
▪️ ضایعات عادي (Normal Spoilage):
ضایعات عادي محصولاتی هستند که ویژگی محصولات سالم را ندارند و دلیل این ناسالمی، عواملی است که غیر قابل کنترل بوده و در شرایط کاراي عملیاتی ایجاد نمی شوند. ضایعات عادي قابل پیش بینی و برآورد هستند و به طور معمول داراي ارزش افزوده هستند.دهه70 ضایعات عادي یا به سفارش و محصول خاصی مربوط می شوند و یا اینکه جنبه عمومی و مشترك دارند.
▪️ ضایعات غیرعادي (Abnormal Spoilage):
ضایعات غیرعادي محصولاتی هستند که ویژگی محصولات سالم را ندارند و با انجام دوباره کاري به محصول سالم تبدیل نمی شوند. دلیل این ناسالمی، عواملی است که قابل کنترل بوده و در شرایط کاراي عملیاتی رخ نمی دهد. ضایعات غیرعادي قابل پیشگیري بوده اما قابل پیش بینی نیستند. این ضایعات نیز داراي ارزش فروش هستند. ضایعات غیر عادي نیز یا به سفارش و محصول خاصی مربوط می شوند و یا اینکه جنبه عمومی و مشترك دارند.
▪️ آحاد قابل دوباره کاري (Rework):
محصولاتی هستند که همانند ضایعات، معیوب و ناسالم هستند ولی با برگشت به خط تولید و انجام دوباره کاري و یا مصرف مجدد مواد به محصول سالم تبدیل می شوند. آحاد قابل دوباره کاري نیز همانند آحاد ضایع شده (ضایعات)، ممکن است عادي یا غیرعادي باشند.
